Kamery termowizyjne – inne spojrzenie na miejsce zdarzenia.

Bezpowrotnie minęły czasy w których, zgodnie z rozporządzeniem Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji w sprawie szczegółowych zasad wyposażenia jednostek organizacyjnych Państwowej Straży Pożarnej, jedna kamera termowizyjna miała przypadać na obszar powyżej 200 tysięcy mieszkańców. Rozwój technologii i towarzyszący mu spadek cen tych wysokospecjalistycznych urządzeń spowodował, że obecnie ilość kamer termowizyjnych znajdujących się na wyposażeniu strażaków znacznie przewyższa wskazane minimum.

Stosowanie kamer termowizyjnych podczas działań, szczególnie gaszenia pożarów, dostarcza ratownikom bardzo istotnych informacji nieosiągalnych w żaden inny sposób. Główne sposoby wykorzystywania termowizji polegają na ocenie pożarowej miejsca zdarzenia, przeszukiwaniu zadymionych pomieszczeń, lokalizacji ukrytych źródeł ognia, kontroli temperatury schładzanych obiektów czy poszukiwania osób zaginionych w terenach otwartych. W tym ostatnim przypadku miniaturyzacja urządzeń oraz upowszechnienie bezzałogowych statków powietrznych pozwala na prowadzenie poszukiwań z powietrza o czym już pisaliśmy w naszych artykułach:

DRONY W DZIAŁANIACH POSZUKIWAWCZYCH
DRONY W RATOWNICTWIE
FLYEYE - POLSKI SAMOLOT BEZZAŁOGOWY

Żeby w pełni wykorzystywać możliwości kamery termowizyjnej warto rozumieć zasadę jej działania. Nie należy termowizji mylić z podczerwienią czy noktowizją.
Systematyzując, noktowizja opiera się na wzmacnianiu (nawet kilka tysięcy razy) światła widzialnego do wartości, które są możliwe do obserwacji przez ludzkie oko. Obraz z noktowizora często ma bardzo niski kontrast. Kamery na podczerwień rejestrują pasmo promieniowania znajdujące się poniżej barwy czerwonej. Działanie kamery w zakresie promieniowania podczerwonego polega na odbiorze promieni odbitych od przedmiotów znajdujących się w polu widzenia, czyli dokładnie tak jak w przypadku kamer działających w zakresie światła widzialnego, z tą tylko różnicą, że działa nie w paśmie światła widzialnego a w paśmie podczerwieni. Termowizja to pasmo promieniowania znajdujące się znacznie poniżej pasma widzialnego. Kamera termowizyjna nie potrzebuje do działania dodatkowego oświetlenia. Główna różnica pomiędzy podczerwienią a termowizją polega na tym, że kamery termowizyjne rejestrują wszystkie przedmioty emitujące ciepło, a podczerwień tylko obiekty od których odbija się wiązka promieni. Dzięki termowizji jesteśmy w stanie zaobserwować nawet bardzo subtelne różnice w temperaturach. Kamery termowizyjne znajdują też zastosowanie w budownictwie i przemyśle.

Stosowanie kamer termowizyjnych umożliwia szybką lokalizację osób w pomieszczeniach objętych pożarem, co pozwala na ograniczanie do minimum ofiar śmiertelnych czy poważnego uszczerbku na zdrowiu. Strażacy bardzo chętnie używają termowizji w trakcie dogaszania pożaru do wykrycia ewentualnych zarzewi ognia w pogorzelisku. Decyzja o zakończeniu działań gaśniczych poparta właściwie wykonanym badaniem za pomocą kamery termowizyjnej daje niemal pełną gwarancję, że pożar się nie odrodzi. Należy to docenić szczególnie w kontekście zwiększonych, nieuzasadnionych strat pożarowych i ewentualnych roszczeń z tego tytułu. Zasadnym wydaje się stosowanie kamer termowizyjnych zawsze podczas działań przy pożarach wewnętrznych i odnotowywanie tego faktu w informacji ze zdarzenia. Takie postępowanie będzie świadczyło o wyczerpaniu przez kierującego działaniami wszelkich dostępnych możliwości.

Kamerą termowizyjną możemy zbadać wycieki z różnego rodzaju instalacji. Kamerę termowizyjną można też świetnie wykorzystać przy pożarach zbiorników np. cystern. Biorąc pod uwagę przypadek pożaru gazu wydobywającego się ze zbiornika, strażacy często nie mają informacji o ilości gazu czy innego medium pozostałego w zbiorniku. Wykonując badanie kamerą termowizyjną możemy uzyskać wiedzę na temat poziomu fazy ciekłej znajdującej się wewnątrz. Powtarzając badanie w odcinkach czasu będziemy w stanie oszacować prędkość wypływu i czas wypalania się gazu.

Obecnie dostępność kamer termowizyjnych jest bardzo duża. To co zakupimy będzie uzależnione od naszych wymagań, ale bardzo często decydująca będzie cena urządzenia. Ważna jest wygoda użytkowania i opcje zapisu wykonanych badań w pamięci bądź bezprzewodowe przekazywanie obrazu. Ciekawe są też prezentacji wyników i przygotowywania szczegółowych raportów.

Najważniejsza jest rozdzielczość!

Należy rozróżnić rozdzielczość wyświetlacza od rozdzielczości mówiącej nam o liści czujników promieniowania znajdującej się w matrycy detektora. Rozdzielczość wyświetlacza większa od rozdzielczości matrycy nie daje zupełnie nic. Ostrzejszy obraz termiczny to uwidocznienie wszystkich istotnych elementów badanego obiektu, łącznie z możliwością odczytania np. kształtu, zakresu obiektów. Pozwala uniknąć wielu zagrożeń czekających na ratowników w gęstym dymie i ciemnych pomieszczeniach. Dzięki wyższej rozdzielczości matrycy ratownik zamiast bezkształtnej plamy będzie w stanie zauważyć w pożarze stopę dziecka ukrytego pod łóżkiem i to jest najważniejsze, reszta to tylko dodatki. Oczywiście należy zwrócić uwagę na wygodę użytkowania, ale obecnie już niemal wszyscy producenci osiągnęli na tym polu wystarczający poziom. Kolejnym bardzo ważnym elementem jest oczywiście gwarancja. Wydając na sprzęt kilkanaście, a częściej kilkadziesiąt tysięcy złotych warto upewnić się, że sprzęt nam długo posłuży. Na rynku występują kamery z 10-letnią gwarancją na detektor termowizyjny.